Hilma af Klint: De Pionier die de Geschiedenis van Abstracte Kunst Herscheef, Spiritueel Gesproken
Ik ben altijd al een beetje een pietje-precies geweest als het op verhalen aankomt, vooral in de kunstgeschiedenis. Het is als een comfortabele oude trui die je aantrekt, precies wetend waar de versleten plekken zitten en hoe hij past. En heel lang had mijn kunstgeschiedenis-trui een heel duidelijk begin voor abstracte kunst: Wassily Kandinsky. De man, de mythe, de pionier. Zaak gesloten. Of zo dacht ik, met de charmante naïviteit van iemand die nog steeds gelooft dat alle geschiedenisboeken het perfect bij het rechte eind hadden. Toen verscheen Hilma af Klint in mijn artistieke bewustzijn, niet met een knal, maar met een stil, aanhoudend gefluister dat langzaam, en toen plotseling, schreeuwde: 'Wacht even, je hebt het helemaal verkeerd!' Het was een heerlijke verstoring, alsof je ontdekt dat je stille bibliotheekvriendin stiekem een rockster is. En deze verstoring deed niet alleen mijn persoonlijke begrip wankelen; het schudde de fundamenten van geaccepteerde kunsthistorische narratieven.
Dit was niet zomaar een persoonlijke openbaring, een verschuiving in mijn eigen artistieke kompas; haar verhaal is een krachtige oproep om de fundamenten van de kunstgeschiedenis zelf kritisch te herzien. Dit gaat niet alleen over data en tijdlijnen; het gaat over de basis van wat we begrijpen over de evolutie van abstracte kunst: sleutelbewegingen en hun verzamelwaarde. Jarenlang was het verhaal netjes verpakt, beginnend met Kandinsky, Mondriaan, Malevich. Maar in de schaduwen, jaren vóór hen baanbrekend abstract werk creërend, bevond zich Hilma af Klint. Haar verhaal is geen voetnoot; het is een levendig, essentieel hoofdstuk dat gehoord, gezien en diep gevoeld moet worden. Bovendien is haar herwaardering niet alleen academisch; het heeft een aanzienlijke impact gehad op de [verzamelwaarde](/finder/page/the-evolution-of-abstract-art:-key- आंदोलingen-en-hun-verzamelwaarde) en marktperceptie van haar werk, waardoor ze van een over het hoofd geziene visionair naar een zeer gewilde meester is verheven. Deze waardestijging komt voort uit de onmiskenbare historische antecedenten van haar abstracte werk, de unieke spirituele impuls, de monumentale schaal van haar series, en de uiteindelijke erkenning in grote mondiale instellingen, die haar werk eindelijk in de context plaatsen die het altijd verdiende. En eerlijk gezegd, het doet me alles wat ik dacht te weten in twijfel trekken, op de best mogelijke manier. Het is een beetje alsof je een geheime kamer ontdekt in een huis waarvan je dacht dat je het van binnen en van buiten kende, gevuld met schatten die je je nooit had voorgesteld.
Zaden van Abstractie: Vroeg Leven, Spiritualiteit en 'De Vijf'
Hilma af Klint werd geboren in 1862, een tijd waarin de Zweedse samenleving, net als een groot deel van Europa, worstelde met seismische verschuivingen. Snelle industrialisatie bracht nieuwe technologieën en stedelijke groei, terwijl baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen, zoals Darwins On the Origin of Species dat slechts drie jaar eerder werd gepubliceerd, traditionele overtuigingen uitdaagden. Temidden van deze omwenteling was er een groeiende honger naar spiritueel begrip buiten de conventionele religie, wat leidde tot een golf van interesse in bewegingen zoals Theosofie (het zoeken naar universele waarheden in religie, wetenschap en filosofie) en Spiritualisme (geloof in communicatie met geesten van de doden). Deze bewegingen gingen niet alleen over het zoeken naar troost; ze boden een nieuw lexicon voor het begrijpen van het bestaan, suggererend dat achter de zichtbare wereld ingewikkelde spirituele wetten en dimensies lagen. Voor af Klint betekende dit dat kunst verder kon gaan dan louter representatie en een directe verbinding kon worden voor deze hogere waarheden, een visuele taal voor het ongeziene. Het was ook een periode waarin maatschappelijke normen de publieke en intellectuele rollen van vrouwen vaak beperkten, waardoor velen, zoals Hilma, alternatieve wegen zochten voor persoonlijke en spirituele groei. Deze spirituele bewegingen, met hun nadruk op individuele intuïtie en directe ervaring, boden vrouwen een zeldzame ruimte voor intellectuele autonomie en leiderschap buiten de patriarchale structuren van gevestigde kerken of academische instellingen.
Ze ontving een rigoureuze, conventionele artistieke opleiding aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Stockholm, wat bewees dat ze niet zomaar wat aanknoeide. Ze excelleerde in het schilderen van prachtige, naturalistische landschappen en portretten – het soort dat je in elke respectabele salon zou verwachten. Maar zelfs toen, stel ik me voor, zoemde haar geest al van iets meer, iets onzichtbaars, iets wat de Academie niet kon leren. Ik zie haar bijna voor me, zelfs toen al een stille rebel, haar geest al ongeziene werelden schetsend terwijl haar handen het zichtbare met perfecte precisie weergaven.
Dit was niet zomaar een terloopse interesse; ze dook diep in de Theosofie en het Spiritualisme, bewegingen die wetenschap en religie probeerden te verzoenen, en verborgen spirituele wetten onderzochten. Ik vraag me vaak af wat voor dinergesprekken ze toen hadden, waarschijnlijk veel diepgaander dan mijn gebruikelijke 'Heb je de vuilnisbakken al buiten gezet?' Zij vormde, samen met vier andere kunstenaressen – Anna Cassel, Cornelia Cederberg, Sigrid Hedman en Mathilda Nilsson – 'De Vijf' (De Fem), een spiritualistische groep die regelmatig seances hield. Dit waren geen louter sociale bijeenkomsten; het waren serieuze spirituele experimenten waarbij ze geloofden dat ze communiceerden met 'Hoge Meesters' – leidende intelligenties van een hoger spiritueel niveau – om boodschappen te ontvangen en kunst te creëren. In een tijd waarin intellectuele en spirituele bezigheden van vrouwen vaak werden afgedaan, was dit een daad van stille, collectieve rebellie en diepgaand zoeken, waarbij praktijken zoals mediumschap en channeling werden toegepast. Het klinkt als iets uit een eigenzinnige historische roman, en toch was het haar realiteit, en uiteindelijk, haar artistieke genesis. Dit collectieve zoeken, een soort gedeeld artistiek creatief proces, was waar de zaden van ware abstractie werden gezaaid, en legde de basis voor haar meest monumentale individuele spirituele werk.
Voorbij het Zichtbare: Hilma's Revolutionaire Abstracte Werk
Toen kwam 1906, een jaar dat, als ik haar biografie zou schrijven, een dramatische, aanzwellende soundtrack zou krijgen. Dit was toen ze begon aan 'De Schilderijen voor de Tempel,' een monumentale serie van 193 werken, gecreëerd onder de expliciete leiding van haar 'Hoge Meesters.' Ze schetste niet zomaar; ze kanaliseerde, vertaalde complexe spirituele concepten – zoals dualiteit (man/vrouw, licht/donker), de evolutie van de mensheid, schepping, en spirituele concepten van eenheid en onderlinge verbondenheid – in vormen en kleuren die de artistieke conventies van haar tijd trotseerden. Het is alsof je wordt opgedragen de essentie van een spirituele reis te schilderen, geen landschap, maar het te doen met zo'n overtuiging dat deze abstracte vormen echter en resonanter worden dan welke fysieke voorstelling dan ook. De enorme schaal van deze werken, vaak tempera op papier gemonteerd op canvas, was op zichzelf revolutionair, waarbij sommige stukken monumentale afmetingen bereikten, een schaal die destijds bijna ongehoord was voor vrouwelijke kunstenaars.
Onder deze vallen 'De Tien Grootsten' op – immense, levendige doeken (elk tot 3,2m x 2,4m) die de stadia van het menselijk leven uitbeelden, van kindertijd tot ouderdom. Ze barsten van organische vormen, spiralen, cirkels en een bedwelmend palet van roze, oranje, blauw en geel, met een visuele taal die zowel oud als futuristisch aanvoelde. Als je ernaar kijkt, is het moeilijk om geen verbinding, geen resonantie te voelen. Het doet je denken aan de psychologie van kleur in abstracte kunst en hoe zij instinctief iets universeels aanboorde. Haar proces was niet louter intuïtief; het was een gedisciplineerde, bijna wetenschappelijke kartering van het spirituele rijk, een nauwgezette registratie van ongeziene krachten. Als ik dat zou proberen, zou het waarschijnlijk lijken op een driftbui van een peuter op canvas, zegen haar genialiteit.
Het werkelijk verbijsterende deel? Ze creëerde deze werken, pure abstracte kunst, jaren voordat Kandinsky zijn eerste abstracte schilderijen exposeerde. Denk daar eens over na. Terwijl de geaccepteerde 'vader' van de abstractie, Wassily Kandinsky, nog bezig was met de overgang van symbolistische landschappen naar expressionisme, en de theoretische grondslagen van abstractie verkende in werken zoals zijn verhandeling uit 1911 'Over het spirituele in de kunst' (die conceptualiseerde hoe kunst spirituele doeleinden kon dienen door abstracte vormen en kleuren, met als doel universele spirituele waarheden te destilleren in een visuele taal), zwom Hilma al in het diepe van de non-representatieve kunst, geleid door een intense spirituele overtuiging. Kandinsky legde in zijn baanbrekende verhandeling uit 1911 Over het spirituele in de kunst een theoretisch kader voor abstracte kunst, waarbij hij pleitte voor een beweging weg van het materiële naar het spirituele door middel van non-representatieve vormen en kleuren. Hij geloofde in het vermogen van kunst om te resoneren met het 'innerlijke geluid' van de ziel, gericht op een universele spirituele taal. Maar terwijl hij hierover theoretiseerde, deed Hilma het al, gedreven door directe spirituele leiding en een bijna wetenschappelijke precisie in het in kaart brengen van het spirituele rijk. Ze rommelde niet alleen met abstracte vormen; ze gebruikte een complexe, systematische symbolische taal van vormen, kleuren en lijnen om diepgaande metafysische concepten over te brengen, onbekende spirituele gebieden in kaart brengend met een bijna wetenschappelijke precisie. Het daagt de geschiedenis van abstracte kunst die ons is geleerd uit. Haar werk was er al jaren, niet alleen de abstractie verkennend, maar ook definiërend, gedreven niet door esthetische theorie, maar door een diepgaande spirituele noodzaak, waarmee ze zich vestigde als de onmiskenbare pionier. De pure durf van haar visie, ontwikkeld in relatieve isolatie, is wat haar echt onderscheidt. Terwijl Kandinsky theoretiseerde over het spirituele in de kunst, leefde Hilma het, en schilderde haar essentie rechtstreeks uit ongeziene rijken. En het doet je afvragen: wat betekent het voor de kunstgeschiedenis als de 'pioniers' niet degenen zijn die ons zijn geleerd?
Een Visie voor de Toekomst: Antroposofie en een Erfenis van Geheimhouding
Maar wat gebeurt er wanneer iemands diep persoonlijke spirituele zoektocht kruist met een gevestigde filosofische leider? Hilma's spirituele reis ging verder en evolueerde om Antroposofie te omvatten, de filosofie opgericht door Rudolf Steiner. Antroposofie, wat 'wijsheid van de mens' betekent, is een spirituele beweging die tot doel heeft de spirituele wereld te verbinden met het intellectuele rijk door innerlijke ontwikkeling en ervaring. Steiner zag kunst vaak als een vitaal middel voor spirituele opvoeding, hoewel hij meestal pleitte voor vormen die meer symbolisch of figuratief waren dan puur abstract in de beginfasen van spiritueel begrip. Ze ontmoette Steiner, hopend op erkenning en begrip van haar radicale werk. Zijn reactie was... ingewikkeld. Hoewel hij haar spirituele inzichten erkende, suggereerde hij dat haar werk nog niet klaar was voor publieke consumptie, en vond het te abstract en misschien te ver vooruit op zijn tijd. Steiner, hoewel een diepzinnige spirituele denker, was ook pragmatisch over de publieke receptie. Hij zag abstracte kunst als potentieel desoriënterend als het werd gepresenteerd zonder de 'interpretatieve sleutels' van symbolische of figuratieve begeleiding. Hij geloofde dat haar werk, rauw en direct van het spirituele vlak, de conventionele symbolische structuur miste die hij nodig achtte voor het publiek om zulke diepgaande spirituele waarheden op dat moment te begrijpen. Stel je voor dat je je ziel in honderden schilderijen giet, ervan overtuigd dat ze diepe waarheden bevatten, alleen om van een gerespecteerde spirituele leider te horen: 'Nog niet, lieverd.' Het zou verpletterend zijn, nietwaar? Het doet me denken aan een keer dat ik een onafgemaakt stuk aan een mentor liet zien, vol opwinding, om vervolgens te horen: 'Het heeft potentieel, maar het is nog niet helemaal daar voor anderen om echt te zien wat jij ziet.' Het is een nederige, zelfs pijnlijke, vorm van feedback, vooral als je het gevoel hebt dat het het meest ware is dat je ooit hebt gecreëerd. Een beetje zoals je nieuwe abstracte kunst te koop op een tentoonstelling presenteren en dan wordt begroet met beleefde, verbaasde stilte, en een zachte aai over de bol.
Deze feedback, gekoppeld aan haar eigen onwrikbare overtuiging dat de wereld nog niet klaar was om haar spirituele taal te begrijpen, vormde uiteindelijk haar monumentale beslissing met betrekking tot haar nalatenschap. Ze geloofde ten diepste dat het publiek en de critici van haar tijd het spirituele of intellectuele kader misten om haar werk werkelijk te doorgronden. De abstracte vormen en levendige kleuren, zo intiem verbonden met diepgaande spirituele boodschappen, zouden eenvoudigweg worden gezien als esthetische curiosa, niet de kosmische openbaringen die zij voor ogen had. Haar besluit om haar kunst achter te houden was een daad van diepgaande vooruitziendheid en bescherming – het vrijwaren van de integriteit van haar spirituele boodschap totdat de mensheid spiritueel en intellectueel volwassen genoeg was om deze te ontvangen. Ze bepaalde dat haar abstracte werken pas 20 jaar na haar dood openbaar mochten worden getoond. Dat is een daad van diepgaand zelfvertrouwen gemengd met een bijna pijnlijke begrip van menselijke beperkingen. Het doet me nadenken over mijn eigen reis, gedocumenteerd in mijn tijdlijn, en me afvragen wat mijn toekomstige zelf zal koesteren of betreuren. Ze begreep dat haar kunst een ander soort oog, een ander soort geest, vereiste, een die afgestemd was op het ontcijferen van abstracte kunst door een spirituele lens. Het was een daad van zowel bescherming als profetie.
Een Evoluerende Visie: Later Werk en Voortdurende Verkenning
Hoewel 'De Schilderijen voor de Tempel' haar meest erkende abstracte doorbraak vertegenwoordigen, gingen Hilma af Klints artistieke en spirituele verkenningen haar hele leven door. Na deze monumentale serie begon ze aan andere belangrijke abstracte collecties, zoals de 'Zwanen'-serie (1914-1915), die thema's als dualiteit, metamorfose en spirituele evolutie verkende, vaak met in elkaar grijpende, dynamische vormen in contrasterende kleuren zoals zwart en wit, en later, blauw en roze. De 'Zwanen'-serie, bijvoorbeeld, verkent op dramatische wijze de dualiteit van het bestaan – licht en donker, mannelijk en vrouwelijk – door middel van in elkaar grijpende vormen en contrasterende kleuren, vaak overgaand van scherp zwart-wit in zachtere blauw- en roze tinten, wat spirituele evolutie illustreert. Ze creëerde ook de 'Altaarstukken' (1915), drie grote, briljant gekleurde abstracte werken bedoeld voor haar spirituele 'Tempel', die spirituele opgang en de vereniging van materiële en spirituele rijken symboliseerden door opstijgende geometrische vormen en stralend licht. De 'Altaarstukken', daarentegen, zijn drie prachtige werken ontworpen voor haar droomtempel, waarbij opstijgende geometrische vormen en stralend licht worden gebruikt om spirituele opgang en de harmonieuze eenheid van het materiële en spirituele te symboliseren. Deze werken verfijnden haar visuele taal verder, vaak met meer gestructureerde geometrische vormen en symbolische voorstellingen, typisch uitgevoerd in tempera op papier of canvas.
In haar latere jaren, vooral na 1915, werd haar werk soms symbolischer en keerde het zelfs terug naar een figuratievere, maar nog steeds diep spirituele stijl. Ze creëerde series met schelpen, bloemen en portretten, allemaal doordrenkt met haar Theosofische en Antroposofische inzichten. Deze evolutie toont een voortdurende zoektocht naar het uitdrukken van spirituele waarheden door diverse artistieke middelen, wat bewijst dat haar toewijding niet beperkt was tot één stijl. Het doet me nadenken over mijn eigen artistieke evolutie, hoe mijn stijl verschuift en vloeit, soms terugkerend naar eerdere thema's, altijd op zoek naar nieuwe manieren om het onuitsprekelijke uit te drukken. Voelt jouw eigen creatieve reis ooit zo aan? Het is een krachtige herinnering dat de reis van een kunstenaar zelden lineair is, en dat verkenning even vitaal is als ontdekking. Vind jij troost in een consistente stijl, of ligt de spanning in constante evolutie?
Hilma's Blijvende Erfenis: Kunstgeschiedenis Hersschrijven
Trouw aan haar testament bleven haar abstracte werken decennia na haar overlijden in 1944 grotendeels ongezien. Zelfs toen haar werk in de jaren tachtig voor het eerst beperkte bekendheid begon te krijgen, werd het vaak gecategoriseerd als 'spirituele kunst', waardoor de erkenning ervan binnen de reguliere kunstgeschiedenis werd beperkt. Critici en geleerden misten het contextuele kader om haar baanbrekende abstracte benadering te begrijpen, die zo ver verwijderd was van de dominante narratieven over de oorsprong van abstractie. Het duurde decennia voordat de kunstwereld zich heroriënteerde en haar niet alleen als spiritualist zag, maar als een monumentale kunstenares wiens historische prioriteit onmiskenbaar was. Echter, het was pas in de 21e eeuw dat de kunstwereld Hilma inhaalde. Cruciale momenten waren onder meer de tentoonstelling van 2013-2014 in het Moderna Museet in Stockholm, die vervolgens naar verschillende grote Europese steden reisde, en vooral de recordbrekende tentoonstelling van 2018-2019, "Hilma af Klint: Paintings for the Future," in het Guggenheim Museum in New York. Deze tentoonstelling, die meer dan 600.000 bezoekers trok, vestigde haar status wereldwijd. De enorme schaal, visionaire aard en vroege datering van haar kunst verbijsterden critici en het publiek, wat een dramatische herwaardering van de definitieve gids voor het begrijpen van abstracte kunst en haar oorsprong afdwong. Haar krachtige verhaal heeft ook hedendaagse kunstenaars beïnvloed, waardoor de dialoog over de rol van spiritualiteit en ongeziene krachten in moderne en abstracte kunst wordt uitgebreid.
Haar uitgebreide oeuvre wordt beheerd door The Hilma af Klint Foundation, opgericht door haar neef Erik af Klint, die een cruciale rol speelt, niet alleen bij het behoud van haar kunst en het organiseren van tentoonstellingen wereldwijd, maar ook bij het stimuleren van uitgebreid onderzoek en educatieve initiatieven, om ervoor te zorgen dat haar visie blijft inspireren. Haar nalatenschap is immens. Ze schilderde niet alleen abstract; ze schilderde vanuit een diepe overtuiging, wat bewees dat abstractie niet slechts een esthetische keuze was, maar een diepgaande spirituele uitdrukking kon zijn. Voor hedendaagse kunstenaars, inclusief ikzelf, is haar verhaal een baken. Het is een herinnering om je innerlijke visie te vertrouwen, zelfs als de wereld er nog niet klaar voor is. Het moedigt een onbevreesde benadering van kleur en vorm aan, vergelijkbaar met de levendige stukken die je in mijn eigen Den Bosch museum zou kunnen zien. Hilma af Klints reis is een krachtig bewijs van artistieke veerkracht, spirituele moed en het onmiskenbare feit dat soms de toekomst gewoon wat tijd nodig heeft om bij te komen. Welke lessen trek jij uit haar onwankelbare toewijding aan een onerkende visie?
Veelgestelde Vragen over Hilma af Klint
- Waarom wordt Hilma af Klint beschouwd als een pionier van de abstracte kunst? Zij creëerde haar eerste puur abstracte schilderijen in 1906, jaren vóór kunstenaars als Wassily Kandinsky, Piet Mondriaan en Kazimir Malevich, die traditioneel worden gecrediteerd als pioniers van de abstracte kunst. Haar werk kwam voort uit een spirituele in plaats van een puur esthetische of theoretische impuls, waarmee ze een compleet nieuw precedent schiep.
- Wat was De Vijf (De Fem)? De Fem (De Vijf) was een groep van vijf vrouwelijke kunstenaars, waaronder af Klint, die een diepe interesse deelden in spiritualisme en Theosofie. Ze hielden seances en beoefenden automatisch tekenen en schilderen, in de overtuiging dat ze kanalen waren voor boodschappen van 'Hoge Meesters' – leidende spirituele intelligenties.
- Welke rol speelde spiritualiteit in haar kunst? Spiritualiteit was de centrale drijvende kracht achter Hilma af Klints abstracte kunst. Ze geloofde dat haar schilderijen niet slechts artistieke creaties waren, maar visuele interpretaties van diepgaande spirituele concepten en boodschappen die ze ontving van haar 'Hoge Meesters' tijdens haar spiritualistische sessies, waardoor haar kunst een vorm van spirituele communicatie werd.
- Welke materialen en technieken gebruikte Hilma af Klint? Ze werkte voornamelijk met tempera op papier, vaak gemonteerd op canvas, wat zorgde voor rijke, matte kleuren. Haar techniek omvatte automatisch tekenen en schilderen, maar ook minutieuze planning en een verfijnde symbolische taal, waarbij vaak geometrische vormen, spiralen en levendige kleurenpaletten (zoals de opvallende roze en blauwe van 'De Tien Grootsten') werden gebruikt om spirituele concepten te vertegenwoordigen. Opmerkelijk is dat haar werken frequent monumentale schalen bereikten, waarbij 'De Tien Grootsten' schoolvoorbeelden zijn, een schaal die destijds bijna ongehoord was voor vrouwelijke kunstenaars.
- Waarom vroeg Hilma af Klint dat haar abstracte werken 20 jaar na haar dood geheim zouden blijven? Af Klint geloofde dat de wereld tijdens haar leven niet klaar was om de diepgaande spirituele betekenis van haar abstracte werken te begrijpen of te waarderen. Ze vond dat haar kunst een dieper spiritueel en intellectueel begrip vereiste dat zich pas met de tijd zou ontwikkelen, vandaar de geheimhoudingsclausule in haar testament. Het was een daad van bescherming van haar visie en het verzekeren van een uiteindelijke, juiste ontvangst ervan.
- Waar kan ik het werk van Hilma af Klint vandaag de dag zien? Haar werk is wereldwijd tentoongesteld in grote musea, waaronder het Guggenheim Museum in New York, het Moderna Museet in Stockholm en de Serpentine Gallery in Londen. Haar uitgebreide oeuvre wordt beheerd en gepromoot door The Hilma af Klint Foundation, die tentoonstellingen blijft organiseren en haar nalatenschap onderzoekt.
- Hoe werd het werk van Hilma af Klint aanvankelijk ontvangen? Toen haar werk in de jaren tachtig voor het eerst beperkte bekendheid kreeg, werd het grotendeels gecategoriseerd onder spirituele of esoterische kunst, vaak over het hoofd gezien door de reguliere kunstwereld. Critici en geleerden misten het contextuele kader om haar baanbrekende abstracte benadering te begrijpen, die zo ver verwijderd was van de dominante narratieven over de oorsprong van abstractie. Het vergde aanhoudende inspanning van haar stichting en een wereldwijde herwaardering voordat haar ware betekenis werd erkend.
Mijn Laatste Gedachten: Een Herinnering om Dieper te Kijken, Spiritueel Gesproken
Dus, wat leert het verhaal van Hilma af Klint ons? Voor mij is het een krachtige herinnering om de verhalen die ons worden voorgeschoteld in twijfel te trekken, wat dieper te graven en de stille revolutionairen te vieren die vaak de luidruchtige voorafgaan. Haar reis, haar onwrikbare geloof in haar visie ondanks het gebrek aan hedendaagse erkenning, is diep inspirerend. Het versterkt mijn eigen overtuiging om het ongeziene, het emotionele, het intuïtieve en het spirituele in mijn kunst te verkennen, net als de stukken die je vindt in mijn kunst te koop of de verhalen die ik deel van mijn artistieke tijdlijn. Haar toewijding aan abstracte vormen als middel voor spirituele boodschappen resoneert diep met mijn eigen verlangen om mijn abstracte kunst met betekenis te doordrenken, verder dan louter esthetiek. En eerlijk gezegd, het doet me afvragen hoeveel andere onerkende genieën er zijn, stilletjes de toekomst vormgevend terwijl de schijnwerpers elders zijn. Een nederige gedachte, inderdaad.
Hilma af Klint schilderde niet alleen plaatjes; ze schilderde een nieuw pad, een levendig bewijs van de kracht van innerlijke visie, en daarvoor ben ik eeuwig dankbaar. Ze herinnert me eraan dat ware creatie vaak een gesprek is tussen de kunstenaar en iets veel groters, een gefluister door de tijd, wachtend op het juiste moment om gehoord te worden. Het is alsof je een nieuw, ingewikkelder patroon ontdekt in die oude kunstgeschiedenis-trui, een patroon dat er altijd al was, wachtend om gezien te worden. Welke verborgen patronen wachten in jouw eigen levensverhaal?