Soms staar ik naar de voortschrijdende nieuwsstroom en voel ik die bekende knoop van frustratie, een wereld die gevangen lijkt in een eindeloze cyclus van schreeuwpartijen en koppige misverstanden. Het is genoeg om je handen in de lucht te gooien, nietwaar? Ik betrap mezelf er vaak op dat ik denk: "Is er iets dat echt door al dit lawaai heen snijdt, al deze ruis die ons uit elkaar houdt?" Dit gevoel brengt me vaak terug naar iets wat mijn tekenleraar vroeger zei over kleuren – hoe zelfs de meest vloekende tinten een verrassende harmonie kunnen vinden als ze precies goed geplaatst zijn. Ik denk daar veel over na, vooral als ik de rol van kunst in diplomatie en culturele uitwisseling overweeg. Het is een overtuiging die jaren geleden voor mij verdiepte toen ik begon te reizen. Ik was vreselijk in talen. Ronduit hopeloos, eigenlijk. Maar ik herinner me nog levendig dat ik voor een kunstwerk stond in een galerie in een land waar ik geen woord sprak, en een diep gevoel van verbinding ervoer. Het was alsof de kunstenaar rechtstreeks tot mijn ziel sprak, de gebruikelijke filters van de geest omzeilend en mijn emoties direct aansprekend. Dat is de kracht, nietwaar? De invloed ervan is niet altijd luid of duidelijk, maar het weeft stilletjes enkele van de meest veerkrachtige draden tussen naties, fungerend als een subtiele maar sterke verbinder. Ik geloof oprecht dat het een van de mooiste, rommeligste en absoluut noodzakelijke geheimen van diplomatie is. Het gaat om het smeden van echte menselijke verbinding wanneer woorden vaak falen, verder dan stijve pakken en eindeloze onderhandelingen naar een gedeelde menselijke ervaring opgeroepen door een schilderij, een lied of een sculptuur. Dat is voor mij waar de echte magie gebeurt, en het is deze veelzijdige kracht van kunst in diplomatie die we hier zullen ontrafelen. Het is een idee dat me gaande houdt en me ertoe aanzet om nieuwe stukken te maken en deze te delen, in de hoop dat ze ergens, bij iemand, een beetje verbinding tot stand brengen.

<h2>Kunst als Universele Vertaler: Spreken tot de Menselijke Ziel</h2>

Dit idee van verbinding, deze ongrijpbare harmonie, klikte echt voor mij. Kunst overstijgt taalbarrières; het raakt iets fundamenteel menselijks aan. Het is ook niet alleen beeldende kunst; denk aan de universele aantrekkingskracht van een melodie, een dansbeweging, een krachtig filmisch moment, of zelfs het subtiele verhaal dat verweven is in een traditioneel culinair gerecht. Daarnaast, overweeg de tijdloze verhalen die zijn ingebed in literatuur, die resoneren in verschillende culturen, of de gedeelde emotionele catharsis van live theater. Zelfs de collaboratieve probleemoplossing die inherent is aan wetenschappelijk onderzoek, hoewel geen kunst, belichaamt een vergelijkbare geest van het overstijgen van individuele talen voor een universele menselijke zoektocht. Ook deze overstijgen grenzen en creëren wat ik een werkelijk universele taal van de mensheid noem.

Waarom resoneert kunst zo diep, zelfs over grote culturele kloven heen? Ik heb hier vaak over nagedacht, en ik denk dat het neerkomt op een gedeeld menselijk vermogen voor emotie, patroonherkenning en verhalen. Wanneer je een dramatisch landschap ziet, is het gevoel van ontzag of melancholie dat het oproept vaak universeel. Wanneer je een ritme hoort, wil je lichaam van nature bewegen, ongeacht waar je vandaan komt. En wanneer je een krachtig verhaal tegenkomt, of het nu op doek is afgebeeld of door een reeks dansbewegingen, zoek je instinctief naar betekenis en verbinding. Kunst gaat, op zijn best, niet alleen over het weergeven van de werkelijkheid; het gaat over het interpreteren ervan, ons uitnodigen om door de ogen van een ander te kijken, of om gewoon te voelen. Het omzeilt onze gebruikelijke cognitieve verdedigingsmechanismen en spreekt tot iets fundamentelers en universelers in ons. In plaats van eerst ons rationele brein te raken, gaat kunst rechtstreeks naar de onderbuik, naar het hart, naar dat gedeelde reservoir van menselijke ervaring.

Neem bijvoorbeeld een geometrisch abstract werk van iemand als Piet Mondriaan. Het zijn lijnen, primaire kleuren en balans. Geen verhaal in de traditionele zin, geen specifieke culturele context om te 'begrijpen' buiten de esthetische principes. Toch is de aantrekkingskracht wereldwijd. Mondriaan, een pionier van de De Stijl movement, zocht universele harmonie door abstractie, waarbij hij de werkelijkheid reduceerde tot de meest fundamentele elementen en deze doordrong van een utopische visie op zuiverheid, wat een breder modernistisch ideaal weerspiegelt van het creëren van een nieuwe, harmonieuze wereldorde door kunst. Zijn werk spreekt van orde, ritme en een soort universele aantrekkingskracht die iedereen, overal, op een bepaald niveau kan waarderen – het is een pure visuele expressie die niets anders vraagt dan observatie.

credit, licence

Deze inherente toegankelijkheid, het vermogen van kunst om door de ruis heen te snijden, maakt het een krachtige brug. Wanneer mensen met verschillende achtergronden voor hetzelfde kunstwerk staan en een gemeenschappelijke draad, een gedeelde emotie, of zelfs maar een gedeeld moment van contemplatie vinden, beginnen die onzichtbare muren tussen ons op te lossen. Het is een zachte, vaak onbewuste daad van diplomatie die begint op individueel niveau en zich naar buiten toe verspreidt, empathie bevorderend simpelweg door gedeelde contemplatie. Dit is in wezen wat culturele uitwisseling betekent in een diplomatieke context: het opzettelijk delen van culturele ideeën, tradities en artistieke uitingen tussen verschillende groepen of naties om wederzijds begrip en respect te bevorderen. Het helpt ons een gedeelde betekenis te vinden in non-representatieve werken die verrassend diepgaand kan zijn.

<h3>Kunst in Historische Herinnering en Identiteit</h3>

Naast individuele werken speelt kunst een diepgaande rol bij het vormgeven en bewaren van de historische herinnering en identiteit van een natie, wat op zijn beurt diplomatieke narratieven beïnvloedt. Denk aan grootse monumenten, epische historische schilderijen, of zelfs volksliederen die het verhaal van een volk vertellen. Deze zijn niet alleen decoratief; ze zijn actieve deelnemers aan hoe naties zichzelf begrijpen en hoe ze op het wereldtoneel worden waargenomen. Denk bijvoorbeeld aan de Boeddha's van Bamyan, die zelfs in hun vernietiging een symbool werden van cultureel verlies en de kwetsbaarheid van erfgoed, wat wereldwijde diplomatieke reacties teweegbracht gericht op behoud en respect. Kunst is in deze zin niet alleen een medium; het is een historisch verslag, een getuigenis, en soms, een strijdkreet.

<h2>De Zachte Hand van Soft Power: Bruggen Bouwen, Geen Muren</h2>

Ik weet wat je denkt: "Soft power? Klinkt een beetje manipulatief, nietwaar?" En ja, soms kan het dat zijn. Maar op zijn best is culturele diplomatie – het gebruik van cultuur, inclusief kunst, om wederzijds begrip en invloed te bevorderen – minder gericht op manipulatie en meer op het tentoonstellen van de ziel van een natie. Soft power gaat niet over dwang; het gaat over aantrekking, over het uitnodigen van anderen om jouw perspectief, jouw creativiteit, jouw waarden te zien, niet via politieke retoriek, maar via gedeelde culturele ervaringen. Het gaat over het openen van een raam, niet over het forceren van een deur. Natuurlijk is het nadeel dat het ook kan worden gebruikt om een overdreven gesaneerd of geïdealiseerd beeld van een natie te presenteren, ongemakkelijke realiteiten verdoezelend, of zelfs, in het ergste geval, een vorm van cultureel imperialisme kan worden, waarbij de waarden van de ene cultuur subtiel aan een andere worden opgelegd. Het is een genuanceerde dans, en we moeten eerlijk zijn over de stappen ervan.

Wanneer een land een kunsttentoonstelling naar het buitenland stuurt of een kunstenaarsresidentie financiert, toont het niet alleen zijn artistieke bekwaamheid. Het zegt: "Hier is een stukje van ons. Kom, engageer je, reageer." Denk aan de culturele uitwisselingen tijdens de Koude Oorlog; hoewel vaak politiek gemotiveerd, openden ze onmiskenbaar kanalen voor communicatie en begrip die onmogelijk zouden zijn geweest via conventionele diplomatieke middelen. Denk daarnaast aan de jazztours van Louis Armstrong voor het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken tijdens de Koude Oorlog, of het Louvre Abu Dhabi, een enorme samenwerking die fungeert als een culturele brug tussen Oost en West, die bewust interculturele dialoog bevordert. Zelfs de simpele handeling van een land dat internationale filmfestivals organiseert of kunstenaarsresidenties sponsort in een andere natie bouwt deze verbindingen. Voor mij, als kunstenaar, voelt het alsof ik een deel van mijn ziel de wereld instuur, hopend dat het een verwante geest vindt.

<h2>Voorbij Tentoonstellingshallen: Kunst in Actie en Samenwerking</h2>

Culturele diplomatie strekt zich veel verder uit dan de grote tentoonstelling. Het doordringt onderwijsprogramma's, waar studentenuitwisselingen diepgaand intercultureel begrip bevorderen. Het is aanwezig in vredesopbouwinitiatieven, waarbij kunsttherapie wordt gebruikt om post-conflictgemeenschappen te helpen genezen en verzoenen. Denk aan het Art for Reconciliation project in Rwanda na de genocide, waar gemeenschappen muurschilderingen en gedeelde verhalen via beeldende kunst gebruikten om trauma te verwerken en interetnische dialoog te bevorderen. Of de humanitaire kunstprojecten in rampgebieden, waar muurschilderingen hoop brengen en gemeenschapskunstworkshops psychologisch herstel ondersteunen, fungerend als krachtige katalysatoren voor empathie en steun. Dit zijn geen eenmalige evenementen; het zijn duurzame inspanningen om kunst in het weefsel van internationale betrekkingen te verweven, vertrouwen en een gedeeld doel op te bouwen. Dergelijke programma's bevorderen ook internationale samenwerking in creatieve industrieën, wat leidt tot joint ventures, coproducties en gedeeld intellectueel eigendom, waardoor tastbare economische en artistieke voordelen ontstaan die diplomatieke banden verdiepen. Denk aan Europese filmcoproducties of multinationale ontwerpprojecten die diverse creatieve talenten samenbrengen.

credit, licence

<h2>Het Digitale Canvas: Kunst en Diplomatie in de 21e Eeuw</h2>

En in onze steeds digitalere wereld neemt culturele diplomatie nieuwe vormen aan. Online tentoonstellingen, virtual reality kunstervaringen en collaboratieve digitale projecten maken een ongekend wereldwijd bereik mogelijk, omzeilen traditionele logistieke hindernissen en brengen diverse artistieke uitingen rechtstreeks in huizen wereldwijd. We zien zelfs de opkomende kruising van NFT's en AI-kunst met diplomatieke inspanningen. NFT's kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om digitaal cultureel erfgoed te authenticeren, de herkomst te waarborgen en wereldwijde toegang en gedeeld eigendom van unieke digitale kunstwerken mogelijk te maken, waardoor transparantie en vertrouwen worden bevorderd. Stel je de digitale repatriëring van een historisch artefact voor, waarbij de geauthenticeerde NFT wereldwijde toegang mogelijk maakt, terwijl het fysieke origineel in het land van herkomst blijft. Ondertussen kan AI de creatie van collaboratieve kunstprojecten tussen kunstenaars in verschillende landen vergemakkelijken, creatieve barrières doorbreken en nieuwe vormen van interculturele dialoog mogelijk maken. Stel je een door AI aangedreven platform voor dat kunstenaars uit historisch verdeelde naties in staat stelt samen een stuk te maken dat een gedeelde ecologische uitdaging aanpakt, waarbij hun individuele stijlen worden vertaald in een samenhangende, universele boodschap. Het is een fascinerende nieuwe grens, die kunst in staat stelt mensen over grote afstanden te verbinden, de grenzen tussen maker en publiek te vervagen, en een echt wereldwijd gesprek uit te nodigen met specifieke diplomatieke doelen zoals gedeeld cultureel beheer en innovatie.

<h2>Het Economische & Ethische Canvas: Tastbare Draden</h2>

Maar het gaat niet alleen om gevoelens en gedeelde momenten; er is ook een reële, tastbare economische kant aan. Culturele uitwisseling genereert toerisme, ondersteunt creatieve industrieën en opent nieuwe markten voor kunstenaars en culturele instellingen, waardoor nog een robuuste draad aan het diplomatieke weefsel wordt toegevoegd. Internationale kunstbeurzen zoals Art Basel trekken bijvoorbeeld wereldwijde verzamelaars en galerieën aan, wat aanzienlijke economische activiteit stimuleert. Denk aan de Biënnale van Venetië, die niet alleen nationale artistieke bekwaamheid toont, maar ook miljoenen aan toerisme-inkomsten en wereldwijde kunstmarkttransacties genereert. Stel je voor dat een lokale ambachtsman plotseling een wereldwijde markt vindt voor zijn unieke ambacht dankzij een cultureel uitwisselingsprogramma – dat is niet alleen goodwill, dat is concrete economische empowerment, het bevorderen van grensoverschrijdende zakelijke relaties met tastbare voordelen, en zelfs het bijdragen aan de culturele export van een natie. Het is een win-winsituatie, echt waar, ervan uitgaande dat het doordacht wordt gedaan.

Dit roept ook interessante, soms ongemakkelijke, ethische vragen op voor ons kunstenaars. Wanneer ons werk wordt ondersteund of gebruikt door een overheid voor diplomatieke doeleinden, hoeveel van onze onafhankelijke stem behouden we dan? Het is een delicate balans, proberen begrip te bevorderen terwijl we ervoor zorgen dat onze kunst trouw blijft aan zijn oorspronkelijke visie, vooral wanneer die visie kritisch kan zijn ten opzichte van de machten die ons steunen. Ik vraag me vaak af over deze spanning, ik wil dat mijn kunst een kracht ten goede is, maar het moet altijd echt van mij zijn. Wat als een overheid een tentoonstelling van je werk financiert, maar dan vraagt om een stuk te verwijderen dat subtiel kritiek levert op hun mensenrechtenbeleid? Of als een in opdracht gemaakt openbaar kunstwerk later wordt gebruikt als propaganda voor beleid dat je niet steunt? Dit zijn niet alleen hypothesen; het zijn dagelijkse ethische koorddansen die kunstenaars, curatoren en culturele instellingen moeten navigeren.

Voor mij ligt de ware kracht van soft power door kunst in zijn subtiliteit. Het eist niet, het nodigt uit. Het docereert niet, het drukt uit. En in die uitdrukking bouwt het oprechte goodwill op, waardoor een basis van waardering ontstaat die formele onderhandelingen vaak moeilijk bereiken. De impact ervan is vaak subtiel, cumulatief en langdurig, bouwt lagen van goodwill en bekendheid op, en draagt langzaam bij aan de tijdlijn van menselijk begrip.

---

<h2>De Complexiteit: Wanneer Kunst en Diplomatie Rommelig (en Soms Pijnlijk) Worden</h2>

Natuurlijk zijn het niet allemaal harmonieuze penseelstreken en universeel begrip. Iedereen die ooit kunst heeft geprobeerd te maken, weet dat het provocerend, uitdagend en zelfs ronduit beledigend kan zijn. En wanneer kunst het diplomatieke toneel betreedt, wordt dat potentieel voor rommeligheid niet alleen versterkt; het wordt een delicate, soms gevaarlijke dans. Wat gebeurt er als kunst, bedoeld om bruggen te bouwen, ze per ongeluk juist verbrandt? Dit is waar de idealistische visie de grimmige realiteit van internationale betrekkingen ontmoet. Ik bedoel, mijn eigen abstracte werken, bedoeld om universeel te resoneren, zouden verkeerd geïnterpreteerd of zelfs beledigend kunnen zijn voor iemand als ze door een dramatisch andere culturele lens worden bekeken. Een strak, minimalistisch stuk dat ik zou maken om rust op te roepen, zou als respectloos leeg of zelfs als symbool van ontbering kunnen worden gezien in een cultuur die ingewikkelde details en overvloed waardeert. Het risico op misverstand is er altijd, wat de delicate balans benadrukt die nodig is in culturele diplomatie.

<h3>Kunst die Machtsstelsels en Narratieven Uitdaagt</h3>

De geschiedenis is rijk aan voorbeelden van kunst die werd ingezet voor politieke boodschappen, van grootse Sovjetrealistische schilderijen die de staat verheerlijkten – ontworpen om socialistische idealen en staatsmacht te promoten – tot nationalistische kunststromingen die specifieke ideologieën promootten. Soms worden kunstenaars onbewuste pionnen, andere keren verzetten ze zich actief, door hun werk te gebruiken om autoriteit uit te dagen binnen de structuren die bedoeld waren om hen te controleren. Deze spanning tussen de onafhankelijke visie van de kunstenaar en de agenda van een overheid is vaak waar het echte drama zich ontvouwt. Denk aan de Entartete Kunst-tentoonstelling in nazi-Duitsland, die moderne kunst in diskrediet wilde brengen door het als "on-Duits" en "joods-bolsjewistisch" te bestempelen, maar het onbedoeld voor de geschiedenis bewaarde door het onder de publieke aandacht te brengen. Of de politiek geladen muurschilderingen van Diego Rivera in Mexico, die beroemd diplomatieke frictie veroorzaakten met de familie Rockefeller in de VS toen zijn muurschildering in het Rockefeller Center Lenin afbeeldde. Meer recent leidde een controversiële tentoonstelling met kritische kunstwerken over een specifiek regime tot protesten en diplomatieke terugroepingen, wat aantoont hoe een enkele artistieke uiting kan escaleren tot een internationaal incident. Dit waren geen subtiele misverstanden; het waren opzettelijke botsingen, vaak gebruikt door kunst om machtsstelsels en dominante narratieven uit te dagen. De kracht van kunst om sterke emoties op te roepen, maakt het een krachtig, en soms vluchtig, diplomatiek instrument.

<h3>Wanneer Betekenissen Botsen: Misinterpretatie, Propaganda en Toeeigening</h3>

Wat gebeurt er wanneer een kunstwerk, bedoeld om begrip te bevorderen, verkeerd wordt geïnterpreteerd, of erger nog, opzettelijk wordt ingezet voor propaganda die botst met de oorspronkelijke bedoeling? Regeringen kunnen een tentoonstelling financieren om een bepaald imago te projecteren, maar kunstenaars zelf creëren vaak werk dat fel onafhankelijk is, soms kritisch ten opzichte van de machten die hen ondersteunen. De spanning tussen artistieke vrijheid en diplomatieke doelen is een constante dans, en soms stopt de muziek abrupt. Denk aan tentoonstellingen die abrupt worden geannuleerd vanwege politieke meningsverschillen, of kunstenaars die visa worden geweigerd omdat hun werk als 'te provocerend' wordt beschouwd. Dit zijn de momenten waarop de fragiele onderbuik van deze culturele relaties – de onderliggende politieke spanningen die de illusie van pure artistieke uitwisseling kunnen doorbreken – wordt onthuld. Het is een beetje alsof je een etentje probeert te organiseren waar de helft van je gasten stiekem ruzie heeft; de beleefde glimlachen duren maar zo lang.

En dan is er het ongelooflijk gevoelige onderwerp van culturele toe-eigening. Hoe zorgen we ervoor dat we in ons verlangen om wereldwijde kunst te vieren, oprecht waarderen en delen, in plaats van elementen van een gemarginaliseerde cultuur over te nemen zonder de oorspronkelijke context te begrijpen of te respecteren, of erger nog, ervan te profiteren? Het vereist een bedachtzame benadering, waarbij we proberen te begrijpen, te crediteren en samen te werken in plaats van alleen te consumeren. Dit is niet alleen een academisch debat; het is een reële zorg in culturele uitwisseling, waarbij een schijnbaar onschuldig artistiek eerbetoon, zoals een modeontwerper die traditionele inheemse patronen opneemt zonder toestemming of toeschrijving, kan worden gezien als een daad van disrespect of uitwissing, wat leidt tot aanzienlijke diplomatieke hoofdpijn en oprechte pijn. Voor kunstenaars en instellingen vereist het navigeren hiervan proactieve stappen: grondig onderzoek, directe betrokkenheid bij culturele beoefenaars, duidelijke toeschrijving, en waar mogelijk, wederkerige samenwerking die de broncultuur echt ten goede komt. Het is een leerreis, geen bestemming. Het gaat er ook om te erkennen dat kunst niet alleen esthetiek is; het draagt geschiedenis, spirituele betekenis en gemeenschapsidentiteit met zich mee. We hebben een geweldig artikel dat dieper ingaat op de blijvende invloed van inheemse kunst.

Het is ook de moeite waard om de cruciale rol van critici en curatoren te onthouden. Zij presenteren niet alleen kunst, maar interpreteren deze actief, en bepalen vaak de receptie en diplomatieke impact ervan. Hun kadrering, de narratieven die ze rond een tentoonstelling bouwen, kunnen een boodschap van begrip en eenheid versterken of onbedoeld frictie veroorzaken door culturele contexten verkeerd weer te geven of zelfs stereotypen te versterken. De keuze van een curator om een politiek geladen kunstwerk zonder adequate contextualisering tentoon te stellen, kan bijvoorbeeld onbedoeld controverse aanwakkeren in plaats van dialoog te bevorderen, zoals blijkt uit gevallen waarin een gebrek aan lokale culturele input leidde tot diplomatieke protesten over de inhoud van tentoonstellingen. Zij zijn, op een bepaalde manier, zelf onofficiële diplomaten, met een immense macht om de publieke perceptie te sturen.

credit, licence

En dan zijn er de praktische realiteiten die allesbehalve harmonieus zijn, die ons herinneren aan het pure logistieke en ethische mijnenveld dat culturele diplomatie kan zijn. Vanuit mijn perspectief voelt het navigeren hiervan als een constante onderhandeling tussen compromis en koppig idealisme:

Elke uitdaging herinnert ons eraan dat hoewel de boodschap van kunst puur kan zijn, de reis ervan door het diplomatieke landschap geplaveid is met zeer menselijke obstakels. Toch voelt, als iemand die mijn hart in mijn kunst stort, de inspanning altijd de moeite waard, omdat het potentieel voor verbinding zwaarder weegt dan de hindernissen.

---

<h2>Nieuwe Draden Weven: De Blijvende Rol van Kunst in een Complexe Wereld</h2>

Dus, wat betekent dit alles voor ons, voor mij, als kunstenaar die woont in een stad als 's-Hertogenbosch die cultureel erfgoed en verbinding diep waardeert? Het versterkt mijn overtuiging dat elk kunstwerk, elke spat kleur, elke opzettelijke lijn, een gespreksstarter is. Het is een kleine daad van het delen van een unieke menselijke ervaring. Of het nu een gedurfd abstract werk is dat spreekt van universele emoties of een levendig landschap dat zinspeelt op een gedeelde liefde voor de natuur, kunst stelt ons in staat om verbinding te maken op een niveau dat woorden vaak niet kunnen bereiken.

Kunst in diplomatie gaat niet over het oplossen van alle wereldproblemen met één penseelstreek. Het is zeker geen toverstaf. Maar het gaat absoluut over het leggen van die "ongeziene draden", geduldig en aanhoudend, één kunstwerk, één gedeeld moment, één gesprek tegelijk. Het gaat over het bevorderen van empathie, het aanwakkeren van dialoog en ons eraan herinneren dat onder onze politieke verschillen en culturele nuances een gedeelde menselijke geest verlangt naar verbinding. Het kan zelfs een diepgaande rol spelen bij conflictoplossing en post-conflictverzoening, door gemeenschappen te helpen genezen en vertrouwen te herstellen wanneer traditionele middelen tekortschieten, zoals te zien is in projecten die kunsttherapie gebruiken in post-conflictgebieden om trauma te verwerken en intercommunautaire dialoog te bevorderen. Mijn eigen hoop, als kunstenaar, is dat mijn creaties, of ze nu groots of bescheiden zijn, op een kleine manier bijdragen aan dit uitgestrekte, ingewikkelde tapijt van wereldwijd begrip. Het is een mooi, rommelig en absoluut noodzakelijk geheim dat het vieren waard is – een tijdloos aspect van ons voortdurende menselijke verhaal dat zich blijft ontvouwen, één penseelstreek tegelijk. Dus, de volgende keer dat je een kunstwerk tegenkomt, overweeg dan de ongeziene draden die het over de wereld weeft. En vraag jezelf misschien af, hoe zou jij ook een deel kunnen worden van deze stille, krachtige diplomatie? Door internationale kunstenaars te steunen, culturele tentoonstellingen te bezoeken, of simpelweg kunst uit diverse achtergronden te ervaren, dragen we allemaal bij aan dit vitale wereldwijde gesprek. Het is een gedachte die mij echt gaande houdt.