De Ongewone Barnes Foundation: Een Persoonlijke Kunstenaarsgids voor Kunst in Philadelphia

Ik herinner me dat ik voor het eerst de Barnes Foundation binnenliep, een beetje verbijsterd, eerlijk gezegd. Je hebt de verhalen gehoord, de recensies gelezen, misschien zelfs foto's gezien, maar niets bereidt je echt voor op de pure... desoriënterende onconventionaliteit ervan. Het is een beetje alsof je op een etentje verschijnt waar iedereen in raadsels spreekt, maar op de een of andere manier ben je absoluut gecharmeerd. Het is geen typisch museumbezoek, en eerlijk gezegd, precies daar ligt de magie. Als je een reis naar Philadelphia plant en overweegt het te bezoeken, laat me je dan vertellen, het gaat minder om het afvinken van meesterwerken en meer om het binnentreden in de geest van een werkelijk unieke kunstverzamelaar. Dit artikel is niet zomaar een opsomming van feiten; het is mijn reis, die praktische tips en een uniek perspectief biedt, vooral als jij, net als ik, je volledig geboeid voelt door onconventionele kunst en het echt wilt ervaren in plaats van het alleen maar te zien. Sterker nog, dit bezoek heeft een aantal van mijn latere abstracte prints en schilderijen te koop diepgaand gevormd, en heeft beïnvloed hoe ik onverwachte kleurenpaletten en geometrische vormen in mijn eigen werk combineer. Mijn doel hier is om je door deze fascinerende, vaak verwarrende, ruimte te leiden, en te delen wat ik heb geleerd om je te helpen de unieke magie ervan te ontsluiten.

credit, licence

Dus, Wie Was Deze Dr. Barnes Eigenlijk? En Waarom Is Zijn Collectie Zo... Anders?

Ooit nagedacht over het excentrieke genie achter een collectie die conventies tart? Om de unieke ervaring van de Barnes Foundation echt te begrijpen, moet je eerst de man erachter begrijpen. Albert C. Barnes was nogal een persoonlijkheid – berucht eigenwijs, een apotheker die een fortuin verdiende met een antisepticum genaamd Argyrol, en vervolgens een excentrieke kunstverzamelaar en pedagoog werd. Hij was niet geïnteresseerd in traditionele kunstgeschiedenis of het chronologisch tentoonstellen van kunst. Nee, zijn filosofie draaide helemaal om wat hij "kunstwaardering door directe ervaring" noemde en het arrangeren van "ensembles."

Hij geloofde dat iedereen kon leren om kunst echt te zien, niet alleen passief te observeren, door hun ogen te trainen om de fundamentele elementen van vorm, kleur, en lijn te onderscheiden, net als het leren ontcijferen van een visuele puzzel. Stel je bijvoorbeeld een geleide oefening voor waarbij hij het specifieke onderwerp van twee kunstwerken in een ensemble zou bedekken, en je in plaats daarvan zou vragen je uitsluitend te concentreren op de wisselwerking van hun verticale lijnen, of het ritme gecreëerd door hun gedeelde palet. Dit bevorderde hij door praktische oefeningen, waarbij hij bezoekers aanmoedigde actief deel te nemen aan de visuele dialoog, in plaats van passief informatie van bordjes te consumeren. Als kunstenaar heb ik vaak gedacht dat zijn benadering jaren vooruit was op zijn tijd, bijna als een voorloper van modern ervaringsgericht leren.

Deze filosofie van directe betrokkenheid leidde hem tot het creëren van wat hij 'ensembles' noemde. Stel je voor dat je de ultieme afspeellijst samenstelt, maar in plaats van genres, combineer je een klassieke symfonie met een punkrockanthem, een soulvolle jazzstuk en een minimalistische elektronische track – omdat het ritme, de harmonie, of zelfs de onderliggende emotionele intensiteit gewoon werkt samen. Of misschien bouw je een meergangenmaaltijd, niet door een kookboek te volgen, maar door intuïtief smaken en texturen van over de hele wereld te combineren om een nieuwe, harmonieuze ervaring te creëren. Dat is de Barnes-ervaring in een notendop. Het is een gedurfde, bijna rebelse daad tegen de traditionele museumstructuur, die, om eerlijk te zijn, voor mij vaak een beetje steriel aanvoelt. Je vindt er meesterwerken van Matisse, Cézanne, Picasso, Modigliani, en talloze anderen, allemaal gepresenteerd op deze ongelooflijk unieke, tot nadenken stemmende manier.

Hij zou bijvoorbeeld een Afrikaans tribaal masker combineren met een Cézanne-landschap, niet alleen voor esthetisch plezier, maar om actief aan te tonen hoe hun onderliggende formele elementen – zoals de hoekigheid van de vlakken van het masker die de gefragmenteerde vlakken in Cézanne's weergave van licht weerspiegelen, of hun gedeelde aardse kleurharmonieën – elkaar echoeden en verrijkten, waardoor een nieuwe, rijkere dialoog ontstond. Of hij plaatste een Renoir-naakt naast een middeleeuws ijzeren scharnier, of een oud Grieks beeld naast een levendige quilt, en nodigde je doelbewust uit om onverwachte harmonieën te ontdekken in hun lijnen, texturen, of zelfs hun spirituele resonantie. Naast alleen formele elementen, probeerden deze combinaties vaak diepere thematische verbanden te onderzoeken – menselijkheid, natuur, spiritualiteit – en overbrugden ze culturen en eeuwen. Deze radicale benadering maakt de Barnes Foundation ook een fascinerende casestudy in de invloed van Afrikaanse kunst op het Modernisme.

credit, licence

Oorspronkelijk bewaarde Barnes zijn collectie in zijn huis in Lower Merion, waar hij beroemd strikte, vaak willekeurige, regels oplegde voor openbare toegang. Denk aan: niet praten, alleen op bepaalde dagen, soms specifieke academische referenties vereist. Hij runde zelfs een geaccrediteerde kunstacademie vanuit zijn huis, lang voordat de openbare stichting werd opgericht, waar hij werknemers van zijn Argyrol-fabriek en andere lokale studenten zijn unieke methode onderwees. Deze zelfopgelegde ontoegankelijkheid, gecombineerd met juridische strijd en een verlangen om zijn unieke educatieve filosofie breder beschikbaar te maken, leidde uiteindelijk tot de controversiële verhuizing naar het huidige, speciaal gebouwde pand aan de Benjamin Franklin Parkway in Philadelphia in 2012. Het publieke debat over het behoud van de oorspronkelijke geest van de collectie was intens: behoudsgezinden pleitten fel voor het handhaven van de intimiteit en de oorspronkelijke context van zijn huis in Lower Merion, uit vrees dat een verhuizing naar een openbare parkway de essentie van Barnes' visie zou verdunnen en het zou veranderen in een meer conventioneel museum. Aan de andere kant bepleitten voorstanders van de verhuizing een bredere openbare toegang en de democratiserende kracht van het beschikbaar maken van zo'n cruciale collectie voor een breder publiek, zodat Barnes' educatieve missie meer mensen kon bereiken. Toch bootst het nieuwe gebouw, hoewel modern, nauwgezet de afmetingen en indeling van Barnes' oorspronkelijke galerijen na, waardoor zijn specifieke 'ensembles' precies zo bewaard blijven als hij bedoelde – een bewijs van zijn blijvende visie. De architecten bestudeerden Barnes' oorspronkelijke opstelling zorgvuldig, waarbij ze de intieme schaal en kamerdimensies nauwgezet nabouwden, zelfs vergelijkbaar hout voor de vloeren betrokken, om ervoor te zorgen dat, hoewel de buitenkant modern is, de interne geest van Barnes' arrangementen authentiek bewaard blijft. Dus, hoe begin je überhaupt met het navigeren door deze onconventionele ruimte?

Navigeren door het On-Museum: Mijn Top Tips voor Je Eerste Bezoek

Nu je een beetje hebt begrepen over de briljante, licht rebelse geest achter de Barnes, vraag je je waarschijnlijk af hoe je een bezoek aan deze werkelijk unieke ruimte kunt aanpakken. Het is absoluut geen gemiddelde kunstgalerijwandeling; het is een ervaring die een ander soort betrokkenheid vereist. Hier zijn mijn toptips om het meeste uit je eerste bezoek te halen:

• Boek Je Tickets (Serieus, Doe Het): Dit is geen plek waar je zomaar binnenwandelt. De Barnes is een populaire plek en heeft vaak tijdsgebonden toegang. Doe jezelf een plezier en boek je tickets ruim van tevoren online, vooral als je in het hoogseizoen of in het weekend bezoekt. Kom niet opdagen in de verwachting binnen te lopen, want dan loop je misschien wel teleurgesteld weg. En dat wil niemand.
• Omarm het Gebrek aan Labels: Dit bracht me aanvankelijk in de war. De meeste musea, zoals bijvoorbeeld MoMA in New York, geven je bij elk stuk een klein plaatje met de kunstenaar, titel en jaartal. De Barnes? Niet zo. Barnes wilde dat je keek, dacht, voelde, zonder de vooroordelen van een naam of datum. Hij geloofde dat labels kant-en-klare conclusies voorschotelden, wat een oprechte visuele ontdekking en een dieper, intuïtiever begrip belemmerde. Ik herinner me dat ik voor een prachtige Modigliani stond, volledig verloren in zijn langgerekte vormen en doordringende ogen, om later te ontdekken dat het inderdaad een Modigliani was – een bevestiging van mijn initiële, ongefilterde emotionele reactie. Mijn advies? Loop eerst door de kamers, laat je ogen dwalen en vorm je eigen indrukken. Gebruik daarna, als je nieuwsgierig bent, hun gratis app of een gedrukte gids voor alle details. Het dwingt je echt om dieper en persoonlijker met de kunst om te gaan – een actieve kijkervaring die ik ongelooflijk lonend vind. Eerlijk gezegd, het was een openbaring voor mij. Het heeft zelfs veranderd hoe ik kunst in andere musea benader; ik probeer nu eerst te absorberen, en dan te lezen, in plaats van de plaquette mijn eerste indruk te laten dicteren.
• Deel Je Tijd Verstandig In (en Haast Je Niet): Vanwege de intensiteit van de visuele arrangementen en de enorme hoeveelheid meesterwerken, zou ik zeggen dat je minstens 2-3 uur moet plannen, misschien zelfs meer als je iemand bent die graag blijft hangen. Het is eerlijk gezegd een prachtige soort overweldiging, alsof je naar vijf jazzsolo's tegelijk probeert te luisteren, elk briljant, maar allemaal je volledige aandacht opeisend. Het is geen race; het is meer een ontspannen wandeling door een briljant gecureerde geest. Proberen erdoorheen te haasten, zal je alleen maar overweldigd achterlaten in plaats van geïnspireerd.
• Overweeg de Beste Tijd om te Bezoeken: Om de grootste drukte te vermijden, streef naar doordeweekse ochtenden direct na opening. Lente en herfst bieden prachtig weer in Philadelphia, waardoor de wandeling naar de Barnes (als je met het openbaar vervoer reist) nog aangenamer wordt. Weekenden en feestdagen zullen altijd drukker zijn, dus boek dan nog verder van tevoren. Wat je moet dragen? Comfort is essentieel! Je zult behoorlijk wat staan en lopen, dus comfortabele schoenen zijn een must. Kleed je ook in lagen, aangezien de temperaturen in de galerijen kunnen variëren.

De Collectie: Een Wereldwijd Visueel Gesprek

Klaar om in het hart van Barnes' visie te duiken? Terwijl je elke galerij binnenstapt, lijkt de lucht te zingen met een stille visuele elektriciteit, een bewijs van de talloze gesprekken die plaatsvinden tussen objecten uit verschillende culturen en eeuwen. Zodra je in het ritme van aandachtige observatie bent gekomen, ben je klaar om je echt te verdiepen in de duizelingwekkende breedte van Dr. Barnes' werkelijk unieke collectie. De Barnes Foundation herbergt een van de grootste collecties Post-Impressionistische en vroegmoderne kunst ter wereld, met maar liefst 4.000 objecten, waarvan naar schatting 900 tegelijkertijd worden tentoongesteld. We hebben het over meer Renoirs dan je ooit hebt gezien, een aanzienlijk aantal Cézannes (inclusief belangrijke vroege werken), en een ongelooflijke reeks Matisses, waaronder zijn monumentale muurschildering "The Dance II" – een werkelijk adembenemend, kamervullend stuk dat je simpelweg niet mag missen. Barnes' vooruitziendheid bij het verwerven van deze werken maakt de collectie tot een cruciale bron voor het begrijpen van de definitieve gids voor de geschiedenis van abstracte kunst.

credit, licence

Voorbij de Doeken: Een Wereld van Objecten

Maar het zijn niet alleen doeken. Je komt ook een fascinerende mix tegen van Afrikaanse maskers en sculpturen (zoek naar de krachtige Baga-sculpturen of Dogon-maskers), Indiaanse textiel (vooral Navajo-weefsels), oud metaalwerk en antieke meubels, allemaal verweven in Barnes' beroemde ensembles. Het voelt echt als een wereldwijd gesprek, allemaal in één ruimte. Deze toewijding aan het tentoonstellen van kunst uit verschillende culturen en tijdsperioden toont Barnes' geloof in een universele esthetische taal. Hij wilde laten zien dat artistieke principes – kleur, lijn, vorm – geografische en historische grenzen overstijgen. Het is een idee dat mij als kunstenaar echt aanspreekt; zien hoe schijnbaar ongelijksoortige stukken harmonie kunnen vinden wanneer ze doordacht zijn gerangschikt, net als een goede compositie.

Mijn favoriete onderdeel? Ontdekken hoe een eenvoudig stuk volkskunst de compositie van een monumentale Cézanne kan weerspiegelen. Het is een bewijs van Barnes' geloof in de universaliteit van kunst, dat principes van vorm en kleur cultuur en tijd overstijgen. Het daagt je uit om je eigen verbanden te leggen en de wereld in een nieuw licht te zien. Je zult bijvoorbeeld zien hoe de aardse tinten en geometrische patronen van een Indiaans textiel opvallend parallel kunnen lopen met de gestructureerde landschappen van een Cézanne, of hoe de rauwe kracht van een Afrikaans beeld een visueel tegenwicht vindt in een Matisse-portret. Je zou een krachtige Senufo-figuur kunnen vinden, waarvan de vereenvoudigde maar krachtige vorm de robuuste geometrie van een nabijgelegen Cézanne-stilleven weerspiegelt. Of een delicaat Navajo-textiel, waarvan de ingewikkelde patronen een verrassende dialoog aangaan met de gestructureerde composities van een Paul Klee-tekening. Voor mij betekent het vaak dat ik een kleurharmonie in het ene stuk spot die subtiel in een ander stuk echoot, of een repetitief patroon dat zijn oorspronkelijke context overstijgt. Het moedigt je aan om te vertragen, om je eigen waarnemingsvermogen te gebruiken en om de onderliggende formele kwaliteiten die diverse artistieke uitingen over continenten en eeuwen heen verbinden, echt te zien. Het gaat om actief kijken, een praktijk die van onschatbare waarde is voor elke aspirant-kunstenaar of gewoon iedereen die zijn waardering wil verdiepen. Er is een tastbare spanning in het zien ontvouwen van deze visuele gesprekken, een stille symfonie van vormen en kleuren die een blijvende indruk achterlaat, lang nadat je de galerijen hebt verlaten.

credit, licence

Barnes' Blijvende Erfenis: Educatie en Evolutie

Dus, wat gebeurt er nadat je deze visuele feestreis hebt gemaakt? En belangrijker nog, hoe blijft een ooit zo unieke visie floreren? Barnes' invloed strekt zich veel verder uit dan de muren die zijn zorgvuldig gerangschikte ensembles bevatten. De Barnes Foundation zet vandaag de dag Dr. Barnes' pedagogische missie voort, zij het met veel gastvrijere deuren! Ze bieden een diverse reeks programma's, van gespecialiseerde kunsthistorische lezingen en studion-workshops tot gemeenschapsgerichte initiatieven en zelfs digitale leerervaringen, allemaal ontworpen om diezelfde actieve waarneming en kritische betrokkenheid bij kunst aan te moedigen. Het is werkelijk inspirerend om te zien hoe een visie die ooit zo besloten was, is uitgegroeid tot een levendige, toegankelijke hub voor visuele geletterdheid en gemeenschapsbetrokkenheid, die mensen in staat stelt hun eigen ogen te vertrouwen.

Het is echter de moeite waard te erkennen dat Barnes' onconventionele benadering niet zonder uitdagingen is. Voor sommigen kan het opzettelijke gebrek aan traditionele labels aanvankelijk desoriënterend, zelfs frustrerend, aanvoelen. Anderen vinden de pure dichtheid van objecten in de ensembles misschien een beetje overweldigend, waardoor het moeilijk is om zich te concentreren. Maar dit, denk ik, is onderdeel van de ervaring: het duwt je voorzichtig uit je comfortzone, waardoor je gedwongen wordt om je eigen ogen en intuïtie te vertrouwen. Het herinnert me eraan dat groei vaak plaatsvindt wanneer we ons licht ongemakkelijk voelen, toch?

Mijn Persoonlijke Reflectie: Waarom de Barnes Blijft Hangt (En Mijn Kunst)

Weet je, als kunstenaar resoneerde de Barnes Foundation echt met mij. Het is een krachtige herinnering dat kunst geen rigide categorieën nodig heeft om impact te maken. Het gaat om verbinding, emotie en hoe verschillende elementen een nieuwe dialoog kunnen creëren wanneer ze samen worden geplaatst. Dit idee van unieke arrangementen, van het vinden van harmonie in diverse elementen, is iets waar ik naar streef in mijn eigen werk. Ik herinner me heel duidelijk dat ik voor een ensemble stond waar een opvallend, levendig Matisse-portret was geplaatst naast een verzameling eenvoudige, handgesmede metalen voorwerpen en een simpele houten kist. Het was niet de individuele schoonheid die me trof, maar het pure visuele ritme dat werd gecreëerd door de herhaling van lijnen en de wisselwerking van kleur, die mijn oog trok van de gedurfde penseelstreken van het schilderij naar de verouderde patina van het metaal. Dat moment was een diepgaand 'aha!' voor mij, dat direct van invloed was op hoe ik mijn serie 'Urban Echoes' heb bedacht. Daar combineerde ik onverwachte kleurenpaletten en geometrische vormen, net zoals Barnes verschillende kunsthistorische periodes naast elkaar plaatste om nieuwe visuele harmonieën te vinden, waardoor een gevoel van dynamisch evenwicht ontstond. Het informeert zelfs de curatoriële benadering in mijn eigen museum in Den Bosch, waar ik ernaar streef onverwachte visuele gesprekken te creëren tussen mijn stukken en de ruimte zelf.

Wanneer ik mijn abstracte prints maak of een nieuw schilderij plan, denk ik vaak terug aan Barnes' ensembles. Het is een filosofie die mijn artistieke tijdlijn en zelfs mijn benadering van compositie informeert. Het daagt je uit om te zien, niet alleen om te kijken. En dat is een les die veel verder reikt dan de galeriewanden. Het doet me nadenken over hoe invloeden uit verschillende bronnen mijn reis hebben gevormd, net zoals Barnes' eclectische verzameling. Het is niet alleen een collectie; het is een filosofie, een manier om de wereld te zien. En dat is voor mij werkelijk inspirerend.

credit, licence

Veelgestelde Vragen over een Bezoek aan de Barnes Foundation

Hier zijn enkele veelgestelde vragen die ik hoor van vrienden die hun eigen Barnes-avontuur plannen:

• V: Mag ik foto's maken? A: Fotografie is over het algemeen toegestaan in de collectiegalerijen voor persoonlijk, niet-commercieel gebruik, maar zorg ervoor dat je je flits uitschakelt – het is sowieso een beetje not done en kan kunstwerken beschadigen. Voor bepaalde speciale tentoonstellingen of specifieke bruiklenen kan fotografie echter beperkt zijn. Controleer altijd de bordjes of vraag een medewerker als je het niet zeker weet.
• V: Hoe leer ik over de kunst zonder labels? A: De Barnes biedt een fantastische gratis mobiele app die gedetailleerde informatie geeft over alle werken in de collectie, inclusief specifieke details over elk ensemble. Je kunt ook een uitgebreide galeriegids kopen. Mijn persoonlijke aanbeveling: ervaar de kunst eerst, vorm je eigen eerste indrukken, en duik daarna in de informatie. Het maakt de ontdekking dieper, geloof me.
• V: Is het geschikt voor kinderen? A: Hoewel visueel stimulerend, kan de unieke opzet een beetje een uitdaging zijn voor zeer jonge kinderen die gedijen op duidelijke verhalen. Maar voor oudere kinderen of tieners met een bestaande interesse in kunst kan het ongelooflijk lonend zijn! Ik heb gemerkt dat het omzetten in een 'visuele schattenjacht' – ze vragen om drie stukken met dezelfde dominante kleur te vinden, of een terugkerende geometrische vorm te spotten, of zelfs kunstwerken te identificeren die een bepaald gevoel, zoals vreugde of kalmte, oproepen – hun betrokkenheid echt aanwakkert. Je zou ze ook kunnen uitdagen om een schilderij en een object te vinden die een vergelijkbare textuur delen, of twee stukken uit verschillende culturen die dezelfde primaire kleur gebruiken. Het is bijna als een echt I-Spy spel, waardoor het een kans is voor ouders om via kunst contact te maken met hun kinderen.
• V: Zijn er rondleidingen beschikbaar en hoe lang duren die? A: Ja, de Barnes Foundation biedt vaak rondleidingen onder leiding van docenten die diepere inzichten geven in Dr. Barnes' filosofie en specifieke ensembles. Deze duren doorgaans ongeveer 60 minuten en zijn een geweldige manier om een gestructureerd begrip te krijgen, vooral bij een eerste bezoek. Raadpleeg hun website voor actuele schema's en boekingsinformatie.
• V: Is er parkeergelegenheid beschikbaar? A: Ja, er is een ondergrondse parkeergarage bereikbaar vanaf Pennsylvania Avenue, beschikbaar tegen betaling. Openbaar vervoer (SEPTA bussen en trams) is ook een handige optie, met verschillende haltes in de buurt.
• V: Is de Barnes Foundation toegankelijk voor bezoekers met een handicap? A: Ja, het gebouw is volledig rolstoeltoegankelijk, met hellingbanen en liften door het hele gebouw. Rolstoelen zijn ook te leen op basis van wie het eerst komt, het eerst maalt. Toegankelijke parkeergelegenheid is voorzien in de ondergrondse garage.
• V: Hoe lang moet ik voor een bezoek plannen? A: Om de collectie echt in je op te nemen zonder je gehaast te voelen, raad ik aan minstens 2 tot 3 uur te plannen. Veel bezoekers besteden gemakkelijk een halve dag, vooral als ze graag blijven hangen en de app gebruiken om specifieke ensembles diepgaand te verkennen. Proberen alles in minder dan 90 minuten te zien, zal je waarschijnlijk overweldigd achterlaten in plaats van geïnspireerd.
• V: Waarom is de verlichting in de galerijen vaak gedimd? A: De verlichting in de Barnes Foundation galerijen wordt zorgvuldig gecontroleerd en is vaak opzettelijk gedimd om de delicate kunstwerken te beschermen tegen lichtschade. Veel stukken in de collectie zijn meer dan een eeuw oud, en langdurige blootstelling aan fel licht kan ervoor zorgen dat pigmenten vervagen en materialen degraderen. Deze specifieke belichtingsstrategie is cruciaal voor het langdurige behoud van Barnes' onbetaalbare collectie, zodat toekomstige generaties het net zo kunnen ervaren als wij vandaag.
• V: Waar kan ik meer informatie vinden voor mijn bezoek? A: De officiële website van de Barnes Foundation (www.barnesfoundation.org) is een uitstekende bron voor actuele tentoonstellingen, ticketing, bezoekersinformatie, en zelfs wat digitale verkenning van de collectie. Het is altijd een goed idee om deze te raadplegen voordat je gaat!

Laatste Gedachten: Niet Zomaar Bezoeken, Ervaar Het.

Dus daar heb je het, mijn mening over het aanpakken van de Barnes Foundation voor de eerste keer. Het voelt misschien een beetje overweldigend in het begin, een beetje alsof je een complex gedicht probeert te lezen zonder woordenboek, maar dat is precies waar de magie gebeurt. Laat je vooropgezette ideeën over wat een museum 'zou moeten zijn' los, en laat Dr. Barnes' gedurfde visie over je heen komen. Het is werkelijk een unieke kunstpelgrimage, en ik geloof oprecht dat het een ervaring is die je zal uitdagen, verrukken, en misschien zelfs zal hervormen hoe je kunst en de wereld om je heen ziet. Het deed het zeker voor mij. Het is een plek die je leert je eigen ogen te vertrouwen, schoonheid te vinden in onverwachte nevenschikkingen, en de wereld door een visueel geletterdere lens te zien. En gaat kunst daar uiteindelijk niet over?